YAPILARIN FAYLARDAN UZAK YAPILMASI DEPREM ETKİSİNİ AZALTIR
17 Mart 2023 - 18:03
KAYSERİ- Erciyes Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fatih Altun, Türkiye’de birden fazla aktif fay hattının bulunduğunu kaydederek,” Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Fay Hattı dediğimiz fay hatları zaten aktivite olarak gerçekten ciddi aktiviteleri olan aletsel ölçümler olarak baktığımızda deprem üreten faylarımızdır. Zaten, Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı (AFAD) tarafından düzenlenmiş olan Türkiye deprem risk haritasına baktığımız zamanda o bölgeleri çok net görürsünüz. Ege Bölgesinin de yine parçalı faylardan oluşmakla birlikte orada da ciddi bir faylanmanın olduğunu ve zaman zaman depremlerin yaşandığını görüyoruz” dedi.
SON DEPREMLERDE PLAKALARDA CİDDİ ATILIMLAR OLUŞTU
6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan Pazarcık ve Elbistan depremlerinden sonra plakada çok ciddi bir atılım söz konusu olduğuna değinen Altun,” Kayseri ölçeğine geldiğimiz zaman. Bu atılım tamamıyla Arap plakasının kuzey yönündeki hareketi neticesinde Anadolu plakasının da güney-batı yönünde Akdeniz’e doğru hareketlenmesi sonucunda Kayseri ve çevresinde küçük çaplı depremlerin oluşması ve artçı depremlerin oluşmasına sebep olmuştur, bu depremlerde beklenen sonuçlardır. Sebebi 1999 yılındaki Marmara depremine gittiğiniz zaman Marmara depreminden sonra artçı depremlerin 4-4,5 ay sürdüğünü ve oradaki depremlerinde ciddi bir azalım gösterdiğini deprem büyüklüğüne ve deprem sıklığına göre bir fonksiyon olarak tanımladığımızda bu azalımı çok net görüyoruz. Pazarcık ve Elbistan depremlerine baktığınız zaman atılım değeri 7,4 metre, Marmara depremindeki atılım değerinin ise 5 metre civarında olduğunu görüyoruz. Bu kadar atılımın olduğu yerde bir kısmı elastik bir kısmı plastiktir. Yani plastik olan kalıcı harekettir. Bir kısım elastik ise atılımdan sonra bir miktar geri dönme eğiliminde artçı şeklinde depremler üreterek gelişebilir. İnşaat Mühendisi olarak buradaki hareketlerden ziyade Jeofizik ve Jeoloji Mühendislerinin değerlendirmelerini dikkate alıyoruz. Şunu da ifade edebilirim. Depremler fayları ortaya çıkardığı için arazide bu fayların ölçümlerinin yapılması suretiyle, hatta şu an Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) çok güzel araştırmalar gerçekleştiriyor. Bu fayların bir güncellenmesi gerekiyor. Fayların güncelleme işlemi 1-1,5 yıl arasında süre alabilir” dedi.
FAYLARDAN UZAK YAPILAŞMA ÇOK ÖNEMLİDİR
Açıklamalarına devam eden Altun,” Cumhurbaşkanımız geçtiğimiz günlerdeki açıklamasında özellikle faylardan 50 metreden az olmayan mesafelerde yapılaşmanın önemine değindi. Çok doğru çünkü siz faydan uzaklaştıkça depremin büyüklüğü azalmaz ama etkisini siz daha az hissetmeye başlarsınız. Binalarınızı o zemin koşullarına göre sağlam kaya tabakasına temel sistemine gelen yükleri aktarabilmeniz gerekiyor burada da bizim mesleğimiz İnşaat Mühendisliği bölümü burada ön plana çıkmaktadır. Bize bu alanlarda hem binanın temeli ile, zemini ile hem binanın kendi statik sistemi ile malzeme özellikleri ile donatı özellikleri ile bunları ortaya koymaya çalışıyoruz. Bunları yaparken de amacımız muhtemel o bölgede AFAD tarafından verilmiş Türkiye deprem risk haritasındaki ivme değerlerine göre yapılarımızın tasarımını yapıyoruz. Bu tasarımlarımızda biz Kayseri için değerlendirecek olursak 6,7-6,8 lik depremleri öngörerekten bir tasarım yapıyoruz. Bu değerlendirmeleri 1975 yılındaki deprem yönetmeliklerindeki deprem bölgelendirmelerini düşünürsek Kayseri ve bölgesindeki ivme aralıkları bu seviyelerde devam ediyor. Ancak şu hususu özellikle belirtmek istiyorum. Kayseri bölgesinde 6,8 lik deprem olursa o zaman binalar yıkılacak mı derseniz hayır yıkılmayacak. Biz yine orada gerek malzemede gerekse yükte ciddi güvenlik katsayıları kullanıyoruz. Öyle bir tasarım depremine bina yakalanmış olsa bile burada o depremi hasar alsa bile yıkılmadan insanları tahliye etmek imkanını sağlayacak bir davranış tasarlıyoruz. Bir başka deyişle bu binaların 7,3-7,4 büyüklüğündeki depreme dayanım gösterebileceğini de söyleyebiliriz” diye konuştu.
HABER/FOTOĞRAF: Mehmet Fatih KAYMAZ
Bu haber 1479 defa okunmuştur.
YORUMLAR